Rafine Zevkler
‘Rafine zevklere sahip olmak’ diye bir kalıp var. Bu kalıp içerisindeki en önemli kelime rafinedir. Fransızca raffiner “arıtmak” fiilinden alıntıdır. Fransızca fiil Fransızca affiner “arıtmak, inceltmek, kalitesini yükseltmek” fiilinden türetilmiştir. Bir insanın kalitesi yüksek derecede zevkleri olması ile olmaması arasındaki fark nedir? Bu fark nasıl oluşur? Ne tür yan etkileri vardır?
Bu yazımda yine insanların büyük bir çoğunluğu ile alakalı olmayan bir sorundan bahsedeceğimi söylemeliyim. Küçük bir azınlığın büyük bir azınlığa karşı bakış açısındaki bozukluğu açıklamaya çalışacağım. Rafine zevkleri olabilen bir azınlıktaysanız aslında ne kadar şanslı olduğunuzu düşünmeniz gerekebilir. Çünkü bir alanda derinleşmek ve kalitesini yükseltmek için bolca zamana ve emek verebilecek kadar elverişli ortamlara ihtiyacınız var.
Eğer kitap konusunda rafine zevk geliştirmek isteyen biriyseniz bunun için harcamanız gereken zaman asgari yaşam şartlarında bir insanın karşılayabileceği standartların çok dışında. En azından kendi ülkemde bu standartları çok aşağılara çekmek çok mümkün. İnsanların büyük bir çoğunluğu kendi hayatlarını sürdürebilme derdinin dışına adım atamaz durumda. Bu tarz bir alanda kalite arttırmak hayatımızda nasıl bir etki yaratır?
Çok sevdiğim Mandıra Filozofu Müfit Can Saçıntı’nın bir konuşmasından alıntı yapmak gerekirse: “Parayı kazanmak için değil ama harcamak için kültür gerekir.” Rafine zevkleri olan insanlar hayatlarından nasıl haz alacaklarını ve ellerine geçen para ve zamanla ne yapacaklarını bilmek gibi bir güce sahip olurlar. Derinleşebilen alanlarda zevk sahibi olmak belirli bir belirsizlikle mücadele etmek gibi bir durum.
Kendine nefes alacak alan bulamayan çoğu insan daha sığ sulardaki etkinliklerde zamanlarını harcamayı tercih ederler. Çünkü eğlenmek ve haz almak için çok fazla zamanı yoktur olan zamanını tekrar işine angaje olabilecek kafasını boşaltabilecek alanlara yöneltirken bulur kendini. Bu durumda aslında iş dışında kendi ile ilgili bir keşif alanı bulamayan insanlar kendi benliklerinin darlığı içerisinde boğulabilirler.
Öte yandan kendi zevklerini ve hayattan alacağı rafine zevkleri üzerinden tanımlayan biri ise toplumsal alanlarda kalma veya toplumsal olana katlanma konusunda başarısız olabilir. Bu durumda kendi belirli belirsizlik alanın içerisinde kalmayı tercih edip kendi benliğinin sınırlarının içine hapsolabilir.
Bu sınırların içerisinde hapsolmak çok kolay olmakla birlikte bunu bizimle paylaşmayan insanları aşağılamak ve onları hor görmek kadar kolay yollara başvurmak etrafımda gördüğüm en doğal savunma biçimlerinden biri. Neye neden sahip olduğumuzu ve başkalarının buna sahip olmamasının ne tür sonuçlar doğurduğu konusunda söylenecek bir çok söz var bu konuda; postmodernite ve sosyoloji üzerine okumalar yapmanın bakış açımızı genişletebileceğini düşünüyorum. Twitter’ın ve diğer sosyal mecraları sığ, basit ve gerici bulmak mümkün. Rafine zevkleri olan insanları, bunun neden böyle olduğunu ve nasıl değiştireleceğini düşünmeye davet ediyorum.
Bunun için üzerine düşünme konusunda mesai harcadığım iki programı sizinle paylaşmak istiyorum:
Bauman ve Akışkan Modernite:
Avm Kültürü:
